نیمی از ساختمان‌‌ها تاب زلزله ندارند

گروه مسکن- نورا حسینی: از 20 میلیون واحد مسکونی که در کشور ساخته شده است، 11 میلیون واحد از آنها به روش بنایی احداث شده که هیچ‌گونه مقاومتی در برابر زلزله ندارند.

این آمار را علی بیت‌اللهی، مدیر بخش زلزله‌شناسی، مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در بخشی از نشستی خبری که در آن چند سامانه اطلاعاتی در حوزه مسکن و شهرسازی رونمایی شد، اعلام کرد و گفت: متاسفانه رفتارهای ما در برابر زلزله، نوسانی و مقطعی است و بعد از مدتی این خطر را فراموش می‌کنیم در حالی که زلزله یک خطر و ریسک مهم است. او به آمار‌های وقوع زلزله با قدرت بیش از 5/ 5 ریشتر در کشور اشاره کرد و گفت: از مجموع 46 هزار و 969 زلزله‌ای که در 10 سال گذشته به قوع پیوسته 45 زلزله به بزرگی 5/ 5 ریشتر بوده است. همچنین از یک میلیون پلاک رسمی که در پایتخت قرار دارد 200 هزار پلاک در بافت فرسوده است و یک میلیون و 150 هزار نفر در بافت فرسوده زندگی می‌کنند. در این محدوده اگر زلزله‌ای بیاید تلفات جانی بسیاری بر جای می‌گذارد. بیت‌اللهی از تدوین نرم‌افزاری خبر داد که سناریوهای مختلف در زمان وقوع زلزله در کل کشور را به مدیران محلی و شهری ارائه می‌کند و مدیران با وارد کردن قدرت زلزله احتمالی می‌توانند نقاط آسیب‌پذیر و پرخطر شهر خود را شناسایی کنند. نرم‌افزار زلزله مجازی می‌تواند شهرها را در برابر زلزله احتمالی آماده کند.

روز گذشته محمد شکرچی‌زاده، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز با بیان اینکه از سال 88 کمیته راهبردی مقاوم‌سازی ساختمان‌ها فعالیت خود را آغاز کرده است، گفت: مساله اصلی تدوین دستور العمل در خصوص مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در کل کشور بود. این کمیته 7 دستورالعمل مقاوم‌سازی برای ساختمان‌های بتنی، فولادی، آجری، ساختمان‌های نیمه اسکلت، خورجینی و... تدوین کرد. در بخش دیگر این نشست خبری، شکرچی‌زاده به تشکیل شورای‌عالی تحقیقات، آموزش و فناوری اشاره کرد و گفت: تدوین مقررات ملی ساختمان برعهده این مرکز قرار گرفته است.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به مقررات ملی ساختمان، اظهار کرد: مقررات ملی یک سند ملی لازم الاجرا برای ساخت‌و‌ساز است و از چند دهه گذشته جزو وظایف حاکمیتی بوده است. وی با بیان اینکه در دوره وزارت پیشین عباس آخوندی، مسوول تدوین مقررات ملی ساختمان به مرکز داده شده بود، گفت: از سال ۵۲ هم که این مرکز تاسیس شد، پیش‌بینی شده بود که مقررات ملی ساختمان در این مرکز تدوین شود. رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: سیاست وزارت راه و شهرسازی این است که در مرحله تدوین، از مهندسی کشور هم بهره بگیریم و همچنین افرادی که قرار است این مقررات را اجرا کنند هم در مرحله تدوین به ما کمک کنند.

دکتر محمدتقی احمدی، رئیس دانشگاه تربیت مدرس هم در این نشست با بیان اینکه سابقه مقررات ملی ساختمان به حدود 20 سال قبل برمی‌گردد، گفت: غیر از آیین‌نامه 2800 که مربوط به طراحی ساختمان در برابر زلزله است، لازم است مجموعه‌ای از قوانین لازم‌الاجرا برای آسایش، ایمنی و دوام ساختمان با رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و ایمنی‌ داشته باشیم تا به‌عنوان مجموعه نرم‌افزاری دراختیار مجریان قرار گیرد و سلامت جامعه تامین شود. احمدی با تاکید بر اینکه در دو دهه اخیر مجموعه‌ای کم‌نظیر از روش‌ها و مقررات فنی وفق شرایط کشور با وضعیت خاص صنعت ساخت‌و‌ساز با توجه به حجم پروژه‌های جاری تدوین شده است، تصریح کرد: از اواخر سال 92 تدوین مقررات ملی ساختمان به مرکز تحقیقات راه،‌ مسکن و شهرسازی منتقل شد و شورای تدوین شامل 25 نفر از بزرگان این صنعت، در حال حاضر در مرکز فعالیت می‌کنند.

او با بیان اینکه این مقررات در زمینه‌های مربوط به ایمنی در برابر آتش‌سوزی، ساختمان‌های بتنی، ساختمان‌های فولادی، صنعتی‌سازی ساختمان، لوله‌کشی گاز، روش‌های نگهداری و تعمیر ساختمان‌های موجود، در حال اعمال تغییراتی است تا با شرایط خاص کشور از نظر توسعه تطبیق یابد، گفت: حدود 25 پروژه پشتیبان برای بهبود مقررات ملی ساختمان تدوین شده که بخشی از آن آغاز شده است. در این نشست همچنین سامانه بانک اطلاعات راه‌، مسکن و شهرسازی و سامانه دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان آغاز به کار کرد. سعید بختیاری، معاون آموزشی و توسعه فناوری مرکز تحقیقات راه‌، مسکن و شهرسازی در این نشست با بیان اینکه دسترسی جامعه فنی و مدیران به اطلاعات، برای برنامه‌ریزی و پژوهش امری ضروری است، گفت: در معاونت آموزش و توسعه فناوری مرکز تحقیقات، مدیریت بانک‌های اطلاعاتی تخصصی در دستور کار قرار گرفت. وی با اشاره به راه‌اندازی سامانه مدیریت اطلاعات راه، مسکن و شهرسازی گفت: این سایت از بانک‌های اطلاعاتی مختلف در حوزه راه و شهرسازی تشکیل شده است، به طور مثال مدیریت شبکه شتاب‌نگاری کشور یکی از بانک‌های اطلاعاتی است. در این بانک اطلاعاتی اخبار و اطلاعات تخصصی حوزه فعالیت وزارت راه در اختیار جامعه مهندسی و پژوهشگران قرار می‌گیرد. معاون آموزشی و توسعه فناوری مرکز تحقیقات راه‌، مسکن و شهرسازی یادآور شد: حدود 30 میلیون رکورد اطلاعاتی در این بخش داریم. وی با بیان اینکه سامانه اطلاعات پژوهشی راه و شهرسازی نیز امروز راه‌اندازی شد، گفت: پراکندگی پژوهش‌هایی که در سال‌های متعدد در حوزه راه و شهرسازی انجام شده، دسترسی به آن را ضعیف کرده است، بنابراین تلاش کردیم اطلاعات پژوهشی در این حوزه را در محلی مشخص جمع‌آوری کنیم. این درحالی است که پس از پایان نشست، خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» با مراجعه به سامانه بانک اطلاعات و آمار راه، مسکن و شهرسازی، مشاهده کرد هیچ گزارش آماری، اطلاعاتی یا پژوهشی در این سامانه، در دسترس نیست.