هشدار درباره پیامدهای امنیتی حاشیه‌نشینی

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به مشکلاتی که هم‌اکنون مناطق حومه‌ای و غیر رسمی پیرامون کلانشهرها برای این مراکز شهری ایجاد کرده است، گفت: حاشیه‌نشینی قطعا پیامدهای امنیتی دارد اما به خودی خود یک موضوع امنیتی نیست و ماهیت امنیتی ندارد. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه‌وشهرسازی عباس آخوندی ادامه داد: به این معنا که این حجم انبوه مهاجرت‌ها و سازمان نامتعادل اجتماعی قطعا پیامدهای امنیتی دارد اما خودش ماهیتا موضوعی امنیتی نیست و قرار نیست نهادهای امنیتی آن را پیگیری کنند.

وی با بیان اینکه حاشیه‌نشینی یک معضل جهانی است که معلول نوسازی سبک زندگی در سراسر دنیا است، خاطرنشان کرد: در ایران در دهه ۳۰ شمسی، ۱۰ میلیون نفر شهرنشین داشتیم؛ در حالی که در دهه ۹۰ حدود ۶۰ میلیون نفر در شهرهای ایران زندگی می‌کنند که این تغییرات هیچ ارتباطی به عملکرد دولت‌ها ندارد. آخوندی افزود: در کنفرانس اخیر «هبیتات» (کنفرانس جهانی اسکان بشر) نیز مسوولان سازمان ملل بر این موضوع صحه گذاشتند و رشد شهرنشینی را در تمام دنیا یک پدیده فراگیر دانستند. ما هم هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم. مانند سیل که نمی‌توان با آن مقابله کرد بلکه باید آن را مهار کرده و خطراتش را کاهش داد.

پایان روند سریع مهاجرت

وی افزود: تصور من این است که نرخ رشد حاشیه‌نشینی در ایران کاهش داشته است؛ جابه‌جایی بزرگ در دهه ۸۰ به پایان رسید و این مهاجرت‌ها هیچ ارتباطی به عملکرد دولت‌ها ندارد. آخوندی تاکید کرد: بنابراین از این پس جابه‌جایی‌ها، افقی و محله‌ای هستند و جابه‌جایی‌های بزرگ بین‌شهری کاهش یافته است. مطالعات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز این موضوع را تایید می‌کند. بنابراین هم اکنون زمان ساماندهی بافت‌های حاشیه‌ای و آسیب‌پذیر است. وی اظهار کرد: موضوع بعدی در حوزه مدیریت سیاسی است. ما در ایران دو نوع تعیین محدوده داریم. یکی تقسیمات کشوری است که کاملا مشخص است و قابل تغییر نیست مگر با اجازه قانون؛ نوع دیگر تعیین محدوده مناطق نیز در حیطه مدیریت شهری است که دچار از هم گسیختگی است.

آخوندی ادامه داد: در شهرها چیزی به‌عنوان حومه شهر تعریف شده که مشکلات زیادی برای مدیریت شهری ایجاد کرده است. بنابراین ما در ایران دو مشکل داریم یکی اینکه یکپارچگی مدیریت کالبدی نداریم و ثانیا این مدیریت کالبدی استقلال ندارد. وی با تاکید بر اینکه مدیریت سیاسی در مواقعی که حقوق شهروندی در معرض خطر است باید در برابر مدیریت کالبدی بایستد، گفت: اما در عمل این دو با هم ادغام شده‌اند و این یکپارچگی مدیریت سیاسی و کالبدی سبب شده که اگر هر دو سر چیزی توافق کردند آنچه از این توافق متضرر می‌شود حقوق شهروندی باشد. آخوندی ادامه داد: این موضوعی ریشه‌دار در ایران است و زمینه حل آن نیز در کشور وجود ندارد ولی قابل طرح است و می‌توان مفهوم تفکیک مدیریت سیاسی از مدیریت کالبدی را به مدیران ارائه داد. وی تصریح کرد: از نظر من رابطه مدیریت سیاسی و مدیریت کالبدی شهر باید مانند رابطه مدیریت سیاسی با سایر بخش‌ها مانند آب، برق، صنعت و... باشد اما در ایران این دو مدیریت در بخش کالبدی با هم ادغام شده‌اند و مدیریت کالبدی به‌صورت زیرمجموعه مدیریت سیاسی درآمده است که باید یک روز این موضوع در ایران مطرح و برطرف شود.