تاثیر وضع قانون دریافت مالیات از خانه‌های خالی بر بازار مسکن

با افزایش قیمت ساختمان‌ و زمین در کشور در سال‌های اخیر، بحث لزوم دریافت مالیات از خانه‌های خالی و معاملات مکرر مسکن مورد توجه قرار گرفت. آمارها نشان می‌داد در22 ماه اخیر پروانه ساخت 400 هزار واحد مسکونی در شهرداری تهران صادر شده و طبق اعلام مسئولان شرکت‌های گاز و برق استان تهران ، در حال حاضر 400 هزار مسکن تهران نیز خالی است. حتی وزیر مسکن در واکنش به این خبر ضمن تایید آن بر لزوم دریافت مالیات از معاملات ملکی، خانه‌های خالی و اراضی مختلف تأکید کرد.

اما قانون اخذ مالیات از خانه‌های خالی تاکنون به سرانجام مشخصی نرسیده است. اقتصادپرس به تحلیل نکات مثبت و منفی پس از اجرای این قانون می‌پردازد.

1. درصورت تصویب و اجرایی شدن قانون مالیات از خانه‌های خالی، به‌طور حتم با افزایش عرضه مسکن مواجه خواهیم شد که این مهم باعث رونق عرضه مسکن در کشور بوده و راهکاری مفید و موثر در جهت کنترل بازار مسکن و اجاره‌بها تلقی می‌شود.
2. این شائبه وجود دارد که اخذ مالیات از خانه‌های خالی دخالت در مالکیت افراد محسوب شود اما مخالفان این موضوع بیان می‌دارند، افرادی که از قدرت و توان اقتصادی بالایی برخوردارند و صاحب املاک متعددی در کلان‌شهرها هستند و از فروش و یا اجاره دادن آن خودداری می‌کنند طبق قانون باید وجهی را بابت مالیات به دولت پرداخت کنند و این موضوع به هیچ عنوان دخالت در ملکیت افراد محسوب نمی‌شود.
3. نگرانی‌ بزرگی که در این زمینه وجود دارد آثار تورمی این طرح است. هم‌اکنون عرضه و تقاضای مسکن با یکدیگر تناسبی ندارد و یکی از دلایل افزایش نرخ اجاره بها مسکن در تهران به عدم عرضه و تقاضای نامناسب آن مربوط است که اجرای این طرح در مقطع فعلی فروش املاک و مستقلات را افزایش داده و باعث می‌شود آثار تورمی بزرگی ناشی از این طرح در جامعه ایجاد شود.
4. هم‌اکنون تعریف مناسبی درخصوص اخذ مالیات از خانه‌های خالی وجود ندارد. به‌عنوان مثال چگونه می‌توان از ملکی که به تازگی ساخته شده ولی هنوز به فروش نرسیده است مالیات اخذ کرد! لذا به نظر می‌رسد این طرح در این هم‌اکنون و در حالت فعلی، نه‌تنها از منافعی برخوردار نیست، بلکه بسیاری از این موضوع متضرر خواهند شد.
5. درست است که خرید و فروش مکرر و معاملات صوری موجب افزایش قیمت ها در کل بازار شده است و با اجرای این طرح آثار مثبت موقتی در بازار مسکن مشاهده خواهیم کرد اما به‌نظر می‌رسد موضوع اخذ مالیات از املاک خالی یک امر مقطعی بوده که در بلند مدت نمی‌تواند معضلات و مشکلات بخش مسکن و اجاره بها را مرتفع سازد.
6. این طرح ممکن است به نفع مصرف‌کنندگان واقعی مسکن باشد اما با توجه به وضعیت رکودی فعلی در بازار مسکن این طرح نمی‌تواند پاسخگو باشد و لازم است پس از مساعد شدن شرایط مسکن در کشور، این طرح به مرحله‌ی اجرا درآید. به عبارت دیگر نمی‌توان از این طرح به عنوان علاج درد مسکن در کشور یاد کرد.
7. نکته‌ی دیگر در زمینه‌ی دریافت مالیات از خانه‌های خالی از سکنه توجه ویژه به از دست نرفتن انگیزه‌ی سازندگان برای تولید مسکن است؛ چراکه ممکن است این طرح باعث شود سود سرمایه‌گذاران این بخش کاسته شده و رکود نامناسبی در ساخت و ساز مسکن که هم‌اکنون یکی از مهم‌ترین نیازهای کشور در زمینه‌ی مسکن به شمار می‌رود، ایجاد شود.

در مجموع می‌توان گفت، قانون اخذ مالیات از خانه‌های بدون سکنه در مقطع فعلی باید با دقت بیشتری مصوب و اجرا شود تا منافع اجرای آن بتواند جواب‌گوی هزینه‌های ناشی از اجرای این طرح باشد. (*)