پوششهای فلزی بام
پوششهای فلزی بام از ورقهای فلزی که در کنار هم قرار میگیرند تشکیل میشوند. این پوششها نمیتوانند بدون درز نصب شوند زیرا حرکت حرارتی قابل ملاحظهای را در جریان انبساط و انقباض تحمل میکنند. بنابراین لازم است از ورقهای کوچک با اتصالاتی که امکان حرکت نسبی کوچکی را فراهم کند استفاده شود.
ورقهای سرب
اکنون بیشتر ورقهای سرب به صورت رول هستند اما هنوز ورقهای با ضخامت زیاد نیز که وزنی حدود 29 تا 34 کیلوگرم بر مترمربع دارند برای مکانهای پررفت و آمد مورد استفاده قرار میگیرند.
یک سطح تازه سرب در معرض هوا به سرعت تیره میشود. علت این امر تشکیل یک لایه نازک کربنات سرب بازی بر روی سطح است. این لایه نازک سپس فلز زیرین را در برابر خوردگی بعدی محافظت میکند.
در هوای آلوده، کربنات سرب بازی اغلب با سولفات همراه است ولی عمل محافظت لایه نازک را کاهش نمیدهد. از آنجا که محافظت سرب به لایه کربنات بستگی دارد، سرب در برابر آبهای اسیدی حساس است.
آبهای اسیدی سبب انحلال کربنات میشوند و سپس به فلز زیرین اثر مینمایند. بنابراین آب زهکشی بامهای سنگ لوحی یا سفالی که بر آنها موجودات زنده رشد کردهاند و بامهای با پوشش چوب سرد میتوانند سبب خوردگی موضعی شوند.
قلیاها نیز بر سرب اثر میگذارند لذا کلیه نقاطی که در تماس با بتن یا ملات سیمان قرار میگیرند باید توسط یک روکش ضخیم قیر پوشانده شوند.
ورقها معمولاً به ابعاد 244 × 84 سانتیمتر میباشند و به گونهای قرار میگیرند که طول ورق در جهت شیب قرار گیرد (حداقل شیب %5/1). انتهای پایینی هر ورق به صورت یک آبچکان درمیآید که در مقطع عرضی دارای ارتفاعی برابر 5/6 سانتیمتر بین ورق بالایی و ورق پایینی است.
ورقهای مس
مس مانند سرب در مقابل هوا یک روکش محافظ تشکیل میدهد البته عمل زنگ زدن در مس بسیار آهستهتر است. زنگ مس در هوای تمیز اغلب به رنگ سبز زیبایی است اما در هوای آلوده ممکن است قهوهای یا سیاه شود. رنگ سبز زنگ مس معمولاً تغییر میکند.
مس فلزی نرم و قابل انعطاف است. اما پس از مصرف به سرعت سخت میگردد. به این دلیل هر شکل دادنی به آن باید قبل از تکمیل کار انجام شود. روش نصب پوشش مسی مشابه پوشش سربی است.
قلیاها بر مس مؤثر نیستند ولی اسیدها به آهستگی در مس اثر میگذارند. نمکها مانند نمکهای آب دریا نیز میتوانند خوردگی در این موارد را تسریع کنند.
آب زهکشی بامهای مسی برای ایجاد خوردگی در سایر فلزات (به جز احتمالاً سرب) مستعد است. تأثیر آن بر فلز روی یا آهن گالوانیزه بسیار شدید و احتمالاً تا حدودی بر چدن نیز مؤثر است.
ورقهای روی
فلز روی رنگ روشنی دارد که پس از مدتی مانند سرب به علت تشکیل کربنات بازی، تیره میگردد. اما این پوش، برای محافظت فلز روی ضعیف است و خوردگی تا هنگامی که کل فلز به کربنات بازی تبدیل شود ادامه مییابد. با استفاده از روی به ضخامت 81/0 میلیمتر پوشش بام حدود 40 سال دوام دارد.
اسیدها و قلیاها بر فلز روی اثر میگذارند. در جاهایی که ممکن است روی با آب دارای این مواد و یا با ملات در تماس باشد، برای آن باید روکش محافظی از قیر تهیه کرد.
ورقهای آلومینیوم
برای پوشش بام میتوان از ورق آلومینیوم به صورت خالص یا به صورت آلیاژ مقاوم در برابر خوردگی استفاده نمود. آلومینیوم خالص(%9/99) بسیار نرم است و با اثر نیروی کم کش میآید و از جهت بعضی خصوصیات شبیه سرب است، اما مانند سرب نمیتوان آن را به سادگی به شکلهای پیچیدهتر درآورد.
سایر انواع آلومینیوم مورد استفاده در پوشش بام، آلومینیوم خالص تجارتی و آلیاژهای آلومینیوم دارای 25/1 و %2 منگنز هستند.
بر روی سطح آلومینیوم که در برابر هوا است به تدریج محصولات خوردگی ایجاد میشود. این محصولات در هوای پاکیزه سفید و در هوای آلوده معمولاً خاکستری است. در آلومینیوم خوردگی به سرعت متوقف میشود و به همین دلیل فلز زیرین محافظت میگردد.
بنابراین قسمت اصلی پوشش بام احتمالاً یک عمر بسیار طولانی دارد. اما فلز ممکن است در شکافها که آب در آنها نفوذ کرده و راکد مانده با سرعت بیشتری خورده شود.
تأثیر اسیدها بر آلومینیوم کم است اما این فلز نباید به مدت طولانی در مجاورت خروجی دودکشها باشد. آلومینیوم در برابر قلیاها حساس است و باید از آن توسط یک روکش سنگین قیر در هر نقطهای که احتمال تماس با ملات سیمان یا بتن را دارد محافظت نمود. همچنین اگر آلومینیوم در اتصال با فلزات دیگر قرار گیرد یا اگر آب زهکشی از سطح مس بر روی آن بریزد، دچار خوردگی میشود.