انواع الیاف و کاربردها
الیاف مصنوعی
- پلیآمیدها (نایلون)
اولین پلیمرهای طبیعی و مصنوعی که به لیف تبدیل شدند، به ترتیب سلولز و نایلون بودند.
پلیآمیدها از واکنش بین دیآمینها و اسیدهای دیکربوکسیلیک و یا از لاکتامها تهیه میشوند. از نایلونها در جورابهای کشباف زنانه و مردانه، لباس زیر، تور، رومبلی، موکت، کمربند، برزنت، طناب، چترنجات، فرش بافی، تور ماهیگیری، الیاف تایرخودروها استفاده میگردد.
الیاف پلیآمید با نام تجارتی نایلون و یرلون تولید میشوند. کیانا (Qiana) نام تجارتی نوعی پلیآمید که از نظر ظاهر شبیه ابریشم است و اساساً در تولید پوشاک بویژه بلوز و دامن مورد استفاده قرار میگیرند.
- الیاف نایلون آروماتیک ( آرامید)
این الیاف نامحلول بوده و دارای کارایی بالایی از نظر استحکام، مدول و مقاومت در برابر گرما است.
این الیاف با نام نومکس (Nomex) برای کاغذهای عایق الکتریکی، لباس حفاظتی، ساخت تسمه و ساختارهای مرکب تولید و مصرف میشوند و با الیاف فولادی در ساخت تایرهای رادیال رقابت میکنند.
- الیاف پلیاستر
الیافی که ماده تشکیلدهنده آنها هموپلیمری متشکل از استریک دیالکل و یک اسید ترفتالیک باشد، پلیاستر نامیده میشود.
مهمترین نوع الیاف پلیاستر، از پلیاتیلن ترفتالات تشکیل شدهاست و در حال حاضر پرمصرفترین الیاف بشمار میرود.
در صنعت بصورت تار و همراه با پود نایلون برای تولید پارچههای تسمه نقالههای صنعتی استفاده میشود.
پارچه رومبلی، فرش، طناب، فیلتر از دیگر مصرف مصارف پلیاستر هستند.
- الیاف آکریلیکها
پلیآکریلونیتریل، پلیمر تشکیلدهنده آکریلیکها است. استحکام الیاف آکریلیک نسبتاً کمتر از پلیاستر و پلیآمید است. اما در برابر نور مقاوم و میزان فرسایش آن از نایلون، پلیاستر و پشم کمتر است.
برای تولید الیاف کربن از کربونیزه کردن هموپلیمر آکریلیک استفاده میشود.
الیاف آکریلیک در تولید پوست مصنوعی، لباسهای کلفت زمستانی، پارچههای پردهای، روکش مبلمان و فرش بکار میروند.
نوعی الیاف آکریلیک با نام تجاری دولانیت نیز بتازگی معرفی شده است که بجای آرماتور فلزی برای تقویت بتن قابل استفاده میباشد.
- الیاف پلیاولفین
حجم تولید زیاد پلیاولفینها (PE , PP) قیمت ارزان و قابلیت ریسندگی مذاب این پلیمرها، سبب گسترش تجاری این الیاف شده است.
الیاف PE که مستحکمترین الیاف مصنوعی شناختهشده در صنعت کاربرد دارند که در تولید ضربهگیرها، البسه و لوازم سبک و محکم استفاده میشوند.
الیاف PP نسبت به الیاف دیگر، نقطه ذوب کمتر دارند، قیمت کم، استحکام زیاد و بیاثر بودن در برابر مواد شیمیایی از دیگر ویژگیهای این الیاف است. الیاف پلیپروپیلن در فرش، مبلمان، موکت، طناب، تور ماهیگری و فیلتر مصرف میشوند.
- الیاف وینیلی
- الیاف وینیون
ویژگیهای الیاف وینیون(Vinyon) بدین شرح میباشد که در برابر گرما پایداری کم داشته، در مجاورت آبجوش جمع شده و نسبت به رطوبت حساس هستند. در تولید فیلتر، محافظهای ضدآتش، تور ماهیگیری و نمد از این الیاف استفاده میشود.
- الیاف ساران
الیاف وینیلی دیگری براساس وینیلیدین کلراید، مقدار کمی وینیل کلراید و آکریلونیتریل است، نسبت به آب و آتش، نور و باکتری مقاوم بوده است و در تولید فیلتر، تور ماهیگیری و مبلمان بکار میرود.
- الیاف واینال
الیاف پلیوینیل الکل است که در آب حل شده و بوسیله فرمالین از حلالیت آن در آب جلوگیری میشود. از این الیاف در تولید فیلتر، تور ماهیگیری و پوشاک استفاده میشود.
- الیاف فنلی
این الیاف دارای ویژگی ضدآتش هستند و براساس رزین فنل فرمالدیید تولید میشوند آنها را برای مصارف حفاظتی مناسب میسازند. این الیاف بنام کینال (Kynal) در بازار عرضه میشوند.
- الیاف پلیهیدروکسی استیک اسیداستر
این الیاف قابل جذب در بدن بوده و در جراحیها جایگزین بخیههایی از جنس روده میشوند. قیمت این الیاف بدلیل تخصصی بودن آنها بالا میباشد.
- الیاف پلیتترافلوئور و اتیلن
این الیاف از نظر شیمیایی پایدار، غیر جاذب آب، غیر ساینده بوده و در کاربردهای تخصصی در مسأله مقاومت شیمیایی و حرارتی از اهمیت برخوردار است. تولید فیلترهای ویژه موارد کاربرد آن است.
- الیاف الاستومری
از الاستومرهای با ازدیاد طول در حال حاضر فقط از الاستیک طبیعی و پلییورتان را میتوان نام برد. الاستومرها برای تولید الیاف کشسان استفاده میشوند.
الیاف پلییورتان با نام تجاری اسپاندکس(Spandex) برای بهبود ویژگی الیاف لاستیک طبیعی ارائه شدهاند.
در لباسهای کشی و جورابهای محافظ این الیاف رنگپذیر تخریبناپذیر و ضدسایش هستند.
- الیاف تگزول (Texsol)
یک کامپیوزیت جدیدایست که از الیاف پلیاستر، پلیاتیلن، پلیآمید و یا پلیپروپیلن بافته شدهاست.
این الیاف قادر هستند با نگهداری شن، سنگ و قلوهسنگ آنها را در کنار یکدیگر مهار کنند. این الیاف از طریق روشهای مکانیکی - پنوماتیکی و یا هیدرولیکی به یکدیگر بافته میشوند، که حدوداً برای m3 1 الیاف به کار میرود.