راه کابلی هوایی
ابداع راه کابلی هوایی ناشی از این نیاز بود که روشی اقتصادی برای جانشینی جادهها و خطوط راه آهن جهت کار حمل و نقل مصالح در مناطق ناهموار بیابند. در صورتیکه کمیت مواد آنقدر باشد که هزینه تأسیسات را توجیه کند.
مزایای راه کابلی را می توان به شرح زیر خلاصه کرد:
- از کوتاهترین مسیر روپایانه استفاده میشود، زیرا هیچ عامل مکانیکی محدودکنندهای برای فاصله حمل و نقل وجود ندارد.
- از این وسیله میتوان به شکل ایمنی در شیبهای تا حدود 50 درجه استفاده کرد، راههای کابلی برای نواحی کوهستانی که استفاده از دیگر امکانات حمل و نقل ممکن نیست بسیار مناسبند.
- تنها در برخی فواصل معین و در نقاط انتهایی وجود دکلهای پایه ضرورت دارد و فواصل میانی به شکل آزاد باقی میمانند.
- امکان تخلیه بار به شکل خودکار در هر نقطه و با ارتفاع موردنظر وجود دارد.
- آب و هوای بد سبب قطع عملیات نمیشود.
- راه کابلی با برخورداری از نیروی وزن بار، در سراشیبیهای مناسب به هیچ نیروئی نیاز ندارد.
پس از انتخاب مسیر راه کابلی هوائی باید تمامی توجه را به حفظ یک خط مستقیم از ابتدا تا انتهای مسیر معطوف داشت، زیرا در عمل امکان غلبه بر تمامی بینظمیهای عمودی زمین وجود دارد. حداکثر طولی که معمولاً میتوان در یک قسمت کار کرد، بسته به اختلاف سطح و ظرفیت خط از 5 تا 12 کیلومتر متفاوت است. بار اقتصادی واحد به ظرفیت ساعتی و ماهیت ماده موردنظر بستگی دارد.
در ایستگاههای انتهایی باید به زاویهای که کابل به ایستگاه وارد یا از آن خارج میشود توجه کرد. شیب زیاد کابل سبب سایش زیاد و در نتیجه افزایش هزینه ایستگاه میشود.
- راه تک کابلی
راه تک کابلی طرح و ساخت سادهای دارد، زیرا از یک کابل بسته برای منظور دوگانه نگهداری و حمل بارها استفاده میشود. کابل در محل دکل توسط دسته قرقرههایی روی تیر مفصلی حمایت میشود تا با توزیع متعادل بار، سایش یکنواختی در تمامی طول کابل بوجود آید.
از راه تک کابلی دهانه بزرگ میتوان بر روی درههای تنگ و رودخانهها استفاده کرد. تکامل طرح و ساخت این تجهیزات ایجاد دهانههای 1000 متری و ظرفیتهای بالاتر از 175 تن در ساعت را ممکن ساخته است.
کار اتصال و جداسازی گیرهها در ایستگاهها با فراهم ساختن امکان حرکت حامل بر روی یک ریل شیبدار انجام میشود. جامهای سیستم تک کابلی به شکل خودکار برای تخلیه بار خود، کج میشوند.
- راه دو کابلی
در مسیر دوکابلی برای کشیدن حاملها در طول کابلهای مسیر از یک کابل کوچکتر و انعطافپذیرتر استفاده میشود. با این سیتم امکان ایجاد راههای کابلی طولانی وجود دارد، با این حامل برای کابلهای مسیر باید ایستگاههای کشش میانی ایجاد کرد.
به طور کلی در این سیستم نسبت به سیستم تک کابلی میتوان در شیبهای تندتر و دهانههای بزرگتری کار کرد.